Στην αρχαία τοπογραφία της Μεσσήνης, ο Λόγος, ο Χρόνος και ο Ήχος συνδιαλέγονται μέσα από μια πολυεπίπεδη μουσική εμπειρία με επίκεντρο το Κουαρτέτο Εγχόρδων αρ. 15, έργο 132 του Ludwig van Beethoven – μια πνευματική εξομολόγηση πάνω στη θνητότητα και την υπέρβασή της.

Η περιήγηση θα οδηγήσει τον επισκέπτη στο Εκκλησιαστήριο του αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Μεσσήνης, μέσα από τα ηχητικά- μεταλλικά γλυπτά της Στέλλας Ν. Χρίστου και τις αφηγήσεις των «Τεσσάρων Κουαρτέτων», ποιημάτων του T.S. Eliot, από τον Νικόλα Χανακούλα.

Η εμπειρία συνοδεύεται από τους ήχους σημαντικών έργων του 20ού αιώνα όπως: Ιάννης Ξενάκης - Charisma,

Tristan Murail - Les ruines circulaires και Olivier Messiaen - Abîme des Oiseaux από το εμβληματικό «Κουαρτέτο για το τέλος των Χρόνων».

Ως εισαγωγή στο κουαρτέτο του L.V. Beethoven θα παρουσιαστεί το μυσταγωγικό έργο του James Tenney, «Having Never Written a Note for Percussion», για σόλο Tam tam. Ένα έργο που παραπέμπει στις βουδιστικές τελετές των μοναχών, αλλά και στη συχνοτική συσσώρευση των δονήσεων που προσφέρει το μεγαλοπρεπές όργανο.

​

Ηχητικά Γλυπτά - «Μικροήχοι»

​

Κατά τη διάρκεια της περιήγησης στο χώρο, μαζί με τις συνθέσεις «μικροήχων», που θα έχουν ηχογραφηθεί από τα μέλη του Ergon Ensemble σε προηγούμενο χρόνο, θα γίνεται μια ηχητική προσομοίωση των επαυξημένων αισθήσεων που προκαλούσε ο ανηχοϊκός θάλαμος κατά τη διάρκεια της τελετουργικής διαδικασίας.

Παράλληλα, μουσικοί του Ergon, ως ζωντανά γλυπτά, θα παρουσιάσουν έργα μικρότερης ενορχήστρωσης δημιουργώντας έναν διάλογο με τα γλυπτά και τον χώρο.

​

Λίγα λόγια για τα έργα:

​

Ιάννης Ξενάκης - Charisma

Έργο γραμμένο το 1971, για κλαρινέτο και βιολοντσέλο. Αφιερωμένο στον Jean-Pierre Guézec, μαθητή του συνθέτη που έφυγε από τη ζωή πρόωρα. Στην παρτιτούρα αναγράφεται ένα απόσπασμα από την Ιλιάδα του Ομήρου: «και τότε η ψυχή εισήλθε στη γη, διαμέσου τριβής». Σύμφωνα με τον συνθέτη, το απόσπασμα αυτό περιγράφει τον θάνατο του Πάτροκλου όπου με λυγμούς η ψυχή του εισήλθε στη γη θρηνώντας τη θνητότητα και την

απώλεια της νιότης και της δύναμης.

​

Tristan Murail - Les Ruines Circulaires

Έργο για βιολί και κλαρινέτο. Βασισμένο σε διήγημα του Χόρχε- Λουίς Μπόρχες: ένας άντρας ονειρεύεται, ονειρεύεται έναν άλλο χαρακτήρα που σταδιακά ζωντανεύει, γίνεται αληθινός, αποκτά συνείδηση. Αλλά ο ονειροπόλος θα συνειδητοποιήσει ότι στην πραγματικότητα είναι μόνο το προϊόν του ονείρου κάποιου άλλου. Το βιολί ονειρεύεται - από τη μελωδία του γεννιέται απαλά η μουσική του κλαρίνου. Τα δύο όργανα συγκρούονται, το κλαρίνο θριαμβεύει

παίρνοντας τη σειρά του στο όνειρο. Και το όνειρό του γεννά μια νέα μελωδία από το βιολί...

Les Ruines Circulaires: σκεφτόμαστε φυσικά και αυτά τα απομεινάρια ενός πολύ μακρινού παρελθόντος: οι κύκλοι των όρθιων λίθων της Σκωτίας, το Stonehenge, το Carnac, τα αγάλματα-μονόλιθοι της Κορσικής, τα nuraghi της Σαρδηνίας, και αυτό το περίεργο όνομα του Senegal έχει μια περίεργη γωνιά…

​

Olivier Messiaen - Abîme des Oiseaux

Το «Abîme des Oiseaux» (Άβυσσος των Πουλιών) είναι η τρίτη κίνηση από το περίφημο «Quatuor pour la fin du temps» (Κουαρτέτο για το τέλος του χρόνου) του Olivier Messiaen, γραμμένο το 1940-41 στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Stalag VIII-A στη Γερμανία. Το κομμάτι έκτοτε θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά έργα για σόλο κλαρινέτο

του 20ού αιώνα, καθώς και ένα βαθύ μουσικό σχόλιο για την ανθρώπινη κατάσταση κατά τη διάρκεια του πολέμου.

​

James Tenney - "Having Never Written a Note for Percussion"

Το «Having Never Written a Note for Percussion» είναι ένα από τα πιο καινοτόμα έργα του Αμερικανού συνθέτη James Tenney, γραμμένο το 1971. Ο τίτλος αποκαλύπτει την ειλικρίνεια του συνθέτη - πράγματι δεν είχε γράψει ποτέ πριν για κρουστά. Το έργο αντιπροσωπεύει τη μετα-κλασική προσέγγιση του Tenney, επηρεασμένη από τις ιδέες του

John Cage και τη θεωρία της πληροφορίας και αντιπροσωπεύει τη φιλοσοφία του για την πειραματική μουσική που συνδυάζει επιστημονική προσέγγιση με καλλιτεχνική έκφραση.

​

L.V. Beethoven: String Quartet op.132

Ο Beethoven συνέθεσε το έργο το 1825 και είναι ίσως το πιο συγκινητικό από τα «Ύστερα Κουαρτέτα» του. Γραμμένο μετά από μια σοβαρή ασθένεια που έφερε τον συνθέτη κοντά στο θάνατο, το έργο φέρει τη σφραγίδα μιας βαθιάς πνευματικής εμπειρίας που μεταμορφώνει τη μουσική σε προσευχή. Η κεντρική του κίνηση βασίζεται στον ύμνο «Heiliger Dankgesang eines Genesenen an die Gottheit» (Ιερός Ύμνος Ευχαριστίας ενός Αναρρώσαντα προς τη Θεότητα), μια εναλλαγή μεταξύ στιγμών μυστικιστικής ησυχίας και εκρήξεων ζωτικότητας που σηματοδοτούν την επιστροφή στη ζωή.

Το κουαρτέτο, με τις πέντε του κινήσεις και τη μη συμβατική του δομή, αποτελεί ένα από τα πιο προσωπικά μουσικά ντοκουμέντα του Beethoven, όπου η τέχνη γίνεται εξομολόγηση και η μουσική μεταμορφώνεται σε ύμνο για τη χάρη της ύπαρξης.